မြန်မာနိုင်ငံရှိ စစ်အုပ်စုများအနေဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ အကျပ်အတည်းကို လက်နက်သဖွယ် အသုံးပြုတိုက်ခိုက်လာခြင်းကြောင့် မြန်မာပြည်သူလူထုအနေဖြင့် အကူအညီများကို အရေးတကြီး၊ အလျင်အမြန် လိုအပ်လျက်ရှိသည်။

မြန်မာဘာသာဖြင့် ထုတ်ပြန်​ကြေညာချက်အား ​အောက်တွင်ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။

16 July 2021: The international community must urgently respond to Myanmar’s crippling COVID-19 crisis and get life-saving assistance across borders into the country through the democracy movement’s networks, says the Special Advisory Council for Myanmar (SAC-M).

Local responders, ethnic service providers, civil society organisations, humanitarian groups and others aligned with the National Unity Government and Civil Disobedience Movement across Myanmar are fighting to provide vital services and life-saving humanitarian aid for millions of people as a massive third wave of COVID-19 sweeps the country. They are in urgent need of help.

“The junta allowed COVID-19 to run free. The coup it launched in February has failed. The junta has not established ordinary government structures and it is unable to do so. The only viable way of dealing with the COVID-19 crisis in Myanmar is to deal with the democracy movement,” said Chris Sidoti of SAC-M.

Hundreds of thousands of people have fled the extreme violence and brutality of the junta’s forces for Myanmar’s jungles and border states, including medical professionals now running underground clinics.

SAC-M is calling for the urgent opening of supply lines across Myanmar’s borders, from Kachin state in the north to Karenni and Karen states in the east and Chin state in the west. Humanitarian assistance must be directed through ethnic administrations, civil society organisations and service providers whose networks can reach those in need in the more remote states as well as Myanmar’s central towns and cities.

“ASEAN resolved to provide humanitarian assistance over two-and-a-half months ago as part of its five-point consensus,” said Marzuki Darusman of SAC-M. “It is unacceptable that ASEAN only acts at the pleasure of the junta while so many lives are being lost. There is no excuse for ASEAN, UN agencies or any other actors to delay. There are ways to get assistance directly to the people now.”

Since launching the coup, the junta’s forces have killed, detained and threatened medical professionals, attacked ambulances, clinics and social workers, destroyed and looted medical equipment, and occupied hospitals. They seized oxygen cylinders as the COVID-19 crisis escalated and blocked factories from refilling people’s oxygen cylinders.

“The junta is weaponising COVID-19 for its own political gain by suffocating the democracy movement and seeking to gain the legitimacy and control it craves – and has so far been denied – by deliberately fuelling a humanitarian disaster and then co-opting the international response,” said Yanghee Lee of SAC-M. “The generals are not partners for the delivery of aid. They are murderers who will be held to account for their crimes.”

Download the statement in English: SAC-M PR Covid ENGLISH

၁၆ ဇူလိုင် ၂၀၂၁၊ နိုင်ငံတစ်ကာ အသိုင်းအဝိုင်း အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ယိုယွင်းပျက်စီး၊ ချိနဲ့လာသော ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါဘေးကို လျင်မြန်စွာ ကူညီရန်နှင့် ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားကြသူ အစုအဖွဲ့ ကွန်ယက်များမှတစ်ဆင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ နယ်စပ်ဒေသများမှတစ်ဆင့် အသက်ကယ်ဆယ်ရေး အထောက်အကူပြု အကူအညီများကို ပေးပို့ရန် လိုအပ်ကြောင်း  မြန်မာ့နိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးအကြံပေးကောင်စီအနေဖြင့် ပြောကြားလိုပါသည်။​

ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ၏ တတိယလှိုင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံအား ဆိုးရွားစွာ ရိုက်ခတ်နေသည့်အတွက် ဒေသခံ ပြည်သူများ၊ တိုင်းရင်းသား ဒေသများတွင် ၀န်ဆောင်မှုပေးနေကြသူများ၊ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများ၊ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အဖွဲ့အစည်းများ၊ မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးနှင့် အကြမ်းမဖက် အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါ၀င်နေကြသော မြန်မာပြည်တွင်းရှိ ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါဘေးကို သက်သာစေရန် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော ၀န်ဆောင်မှုများနှင့် အသက်ကယ်ဆယ်ရေး ကူညီထောက်ပံ့မှုများကို ပေးနိုင်ရန် ကြိုးစားလျက်ရှိပါသည်။ ထိုသူများအနေဖြင့် အကူအညီများကို အလျင်အမြန် လိုအပ်နေပါသည်။

“စစ်အုပ်စုတွေက ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါဘေးကို လွှတ်ထားတယ်၊ သူတို့ရဲ့ ဖေဖော်၀ါရီအာဏာသိမ်းမှုဖြစ်စဥ်က ကျရှုံးခဲ့ပါတယ်၊ စစ်အုပ်စုတွေက ပုံမှန် အစိုးရတစ်ရပ်ရဲ့ စနစ်ကို မတည်ဆောက်ရသေးသလို၊ တည်ဆောက်နိုင်စွမ်းလည်း မရှိကြပါဘူး။ ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါဘေးကို မြန်မာပြည်မှာ ကောင်းစွာကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့အတွက်က ဒီမိုကရေစီ အရေးလှုပ်ရှားမှုများမှတစ်ဆင့်သာဖြစ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်” ဟု Chris Sidoti မှ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးအကြံပေးကောင်စီကို ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

စစ်အုပ်စုများ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများနှင့် အလွန်အမင်း ဆိုးရွားသော အကြမ်းဖက်မှုများကြောင့် လူပေါင်း ထောင်နှင့်ချီ၍ အိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးခဲ့ကြရပြီး ထိုပြည်သူများသည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ တောတွင်းများနှင့် နယ်စပ်ဒေသများသို့ တိမ်းရှောင်ခဲ့ကြရပါသည်။ ဆရာ၀န်များနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးသူများ အနေဖြင့်လည်း ဆေးခန်းများကို တိတ်တဆိတ်ဖွင့်လှစ်၍ လူနာများအား ကုသနေကြရပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးအကြံပေးကောင်စီအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံရှိ နယ်စပ်များအား လျင်မြန်စွာဖွင့်ပေးပြီး လိုအပ်သည့် ရိက္ခာများကို ကချင်ပြည်နယ်မှတစ်ဆင့် ကရင်နီပြည်နယ် အနောက်ပိုင်းနှင့် အရှေ့ဖက်ရှိ ကရင်ပြည်နယ်နှင့် အနောက်ဖက်ရှိ ချင်းပြည်နယ်တို့သို့ ပို့ဆောင်ပေးနိုင်ရန် တိုက်တွန်းလိုပါသည်။ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများကို ပေးအပ်ရာတွင် ၄င်းအထောက်အပံ့များသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့နယ်များနှင့် မြို့ကြီးများသာ မကပဲ ၄င်းအကူအညီများကို အမှန်တကယ်လိုအပ်နေသော ဝေးလံခေါင်ဖျားသည့် နေရာဒေသများကိုပါ ရောက်ရှိနိုင်ရန်အတွက် တိုင်းရင်းသေားဒေသ အုပ်ချုပ်မှု ဌာနများ၊ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ၄င်းကူညီထောက်ပံ့မှုများကို လိုအပ်နေသူများထံ အရောက်ပို့နိုင်သော ကွန်ယက်များမှတစ်ဆင့်သာ ပေးပို့ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

“အာဆီယံအနေဖြင့် ၄င်းတို့၏ သဘောတူညီချက် ငါးခုအရ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများကို လွန်ခဲ့သည့် နှစ်လခွဲကတည်းက ပေးရန် သဘောတူခဲ့ပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။ အာဆီယံအနေနဲ့ ဒီလောက် လူတွေ အသက်ဆုံးရှုံးနေရတာကိုတောင်မှ စစ်အုပ်စုတွေရဲ့ စိတ်တိုင်းကျအတိုင်း ပြုမူနေတာဟာ လက်ခံနိုင်ဖွယ်ရာ မရှိပါဘူး။ အာဆီယံပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ လက်အောက်ခံ အဖွဲ့အစည်းတွေပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အခြားမည်သူမဆိုရဲ့ နောက်ကျမှုအတွက် အကြောင်းပြချက်ပေးမှုမျိုးကို လက်ခံလို့မရပါဘူး။ လိုအပ်နေတဲ့ ပြည်သူတွေဆီကို ကူညီထောက်ပံ့မှုတွေ ချက်ချင်းဆိုသလို ရောက်ရှိရပါမယ်။” ဟု Marzuki Darusman မှ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးအကြံပေးကောင်စီကို ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

အာဏာစသိမ်းစဥ်မှစ၍ စစ်အုပ်စုများ၏ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့၀င်များ အနေဖြင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးသူများအား သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်း၊ ခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊​ လူနာတင်ယာဥ်များ၊ ဆေးခန်းများနှင့် လူမှုရေးလုပ်သားများအား တိုက်ခိုက်ခြင်း၊​ ကျန်းမားရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးရသည့် ကိရိယာများအား အတင်းအဓမ္မ သိမ်းယူခြင်းနှင့် ဆေးရုံများတွင် တပ်စွဲခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ မြင့်တက်နေစဥ်တွင်ပင် ၄င်းတို့အနေဖြင့် အောက်ဆီဂျင်စက်များအား သိမ်းယူခြင်းများကို ပြုလုပ်ပြီး အများပြည်သူ အောက်ဆီဂျင် ဖြည့်ရန် လိုအပ်သည့် စက်ရုံများကို ပိတ်ဆို့တားဆီးခဲ့ကြသည်။

“စစ်အုပ်စုများအနေဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါဘေးကို ၄င်းတို့ နိုင်ငံရေးအသာစီးရရန်အတွက် လက်နက်သဖွယ် အသုံးပြုနေပြီး ဒီမိုကရေစီအရေးလှုပ်ရှားမှုများအား ဆက်လက်မရှင်သန်နိုင်ရန်နှင့် စစ်အုပ်စုများအနေဖြင့် တရား၀င်မှုရရေးနှင့် ၄င်းတို့ နိုင်ငံကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန်အတွက်သာ အသုံးပြုနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်၊ ၄င်းတို့၏ တရား၀င်မှုရရေး ကြိုးပမ်းမှုများသည် ယခုထိတိုင် ငြင်းဆန်ခံနေရသည့်အတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းကို တမင်တကာ ဖန်တီးပြီး နိုင်ငံတစ်ကာနှင့် ပူးပေါင်းရန် ကြံစည်နေကြခြင်းဖြစ်တယ်၊ ဒီစစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေဟာ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးပစ္စည်းများကို ဖြန့်၀ေရန် အဖော်ကောင်းများ မဟုတ်ပဲ သူတို့တွေဟာ သူတို့ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရာဇ၀တ်မှုတွေအတွက် ပြန်လည် ပေးဆပ်ရမယ့် လူသတ်ကောင်များသာဖြစ်တယ်” ဟု Yanghee Lee မှ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးအကြံပေးကောင်စီကို ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

Download the statement in Burmese: SAC-M PR Covid BURMESE